ΑΛΑΤΙ ΙΜΑΛΑΪΩΝ: ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΟΥ
Το ροζ αλάτι Ιμαλαΐων είναι ένα είδος ορυκτού αλατιού που εξορύσσεται από την περιοχή του Παντζάμπ στο Πακιστάν, κοντά στους πρόποδες των Ιμαλαΐων. Αρκετά χρόνια τώρα, διαβάζουμε πως είναι ένα από τα καθαρότερα διαθέσιμα είδη αλατιού και λέγεται ότι διαθέτει πολλά οφέλη για την υγεία. Το Αλάτι Ιμαλαΐων είναι αγνό και καθαρό εδώ και εκατομμύρια χρόνια, ανέγγιχτο από πολλές από τις τοξίνες και τους ρύπους που διαποτίζουν το αλάτι των ωκεανών.
Ωριμάζει τα τελευταία 250 εκατομμύρια χρόνια κάτω από έντονη τεκτονική πίεση, δημιουργώντας ένα περιβάλλον μηδενική έκθεση σε τοξίνες και ακαθαρσίες. Περιέχει τα ίδια 84 μέταλλα και στοιχεία, που βρίσκονται στο ανθρώπινο σώμα. Τα μέταλλα που περιέχει είναι σε κολλοειδή μορφή, που σημαίνει ότι είναι πολύ μικρά και έτσι απορροφούνται εύκολα από τα κύτταρά μας.
Κατά πόσο ισχύουν όμως όλα αυτά; Μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα των ιατρών Jane Leonard και Debra Rose Wilson που δημοσιεύεται στο medicalnewstoday ξεκαθαρίζει κάποια σημαντικά σημεία για το κατά πόσο το αλάτι Ιμαλαΐων έχει όλα αυτά τα απαραίτητα στοιχεία αλλά θέτουν και ένα μείζον ερώτημα: Είναι πράγματι το αλάτι Ιμαλαΐων μια υγιεινή επιλογή;
Ας τα πάρουμε ένα – ένα
Τι είναι το ροζ αλάτι των Ιμαλαΐων;
Το ροζ αλάτι Ιμαλαΐων είναι χημικά παρόμοιο με το επιτραπέζιο αλάτι. Περιέχει μέχρι και 98% χλωριούχο νάτριο. Το υπόλοιπο αποτελείται από ιχνοστοιχεία, όπως το κάλιο, το μαγνήσιο και το ασβέστιο, τα οποία δίνουν στο αλάτι ανοιχτή ροζ απόχρωση. Η παρουσία αυτών των ιχνοστοιχείων εξηγεί επίσης γιατί το συγκεκριμένο αλάτι έχει διαφορετική γεύση από το συνηθισμένο επιτραπέζιο αλάτι. Σε αντίθεση με το επιτραπέζιο αλάτι που λόγω της χημικής του επεξεργασίας έχουν εξουδετερωθεί σχεδόν όλα τα ιχνοστοιχεία, το ροζ αλάτι Ιμαλαΐων είναι σαφώς καλύτερο.
Πώς χρησιμοποιείται το ροζ αλάτι Ιμαλαΐων;
Αυτό το είδος αλατιού χρησιμοποιείται με τον ίδιο τρόπο όπως το συνηθισμένο αλάτι – στο μαγείρεμα, το καρύκευμα του φαγητού και τη συντήρηση των τροφίμων. Μπλοκ ροζ αλατιού χρησιμοποιούνται ως πιάτα σερβιρίσματος, επιφάνειες μαγειρέματος και σανίδες κοπής. Χρησιμοποιείται επίσης ως άλατα μπάνιου, ενώ υπάρχουν λάμπες και κεριά από ροζ αλάτι για τα οποία υπάρχουν ισχυρισμοί πως είναι ωφέλιμα για την υγεία.
Γιατί το σώμα χρειάζεται αλάτι;
Το νάτριο είναι ένα βασικό ιχνοστοιχείο που βρίσκεται στο αλάτι. Το σώμα χρειάζεται αλάτι για διάφορες λειτουργίες. Συγκεκριμένα:
– Συστέλλει και χαλαρώνει τους μυς
– Διατηρεί την ισορροπία των υγρών και εμποδίζει την αφυδάτωση
– Δίνει ωθήσεις στο νευρικό σύστημα
– Εμποδίζει τη χαμηλή αρτηριακή πίεση
Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση αλατιού μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μόλυνσης και να καταστρέψει τα βλαβερά βακτήρια. Μια μελέτη που έγινε σε ζώα οδήγησε επίσης τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι το αλάτι μπορεί να λειτουργήσει ως αντικαταθλιπτικό.
Οφέλη για την υγεία από το ροζ αλάτι ιμαλαΐων
Υπάρχουν αρκετοί ισχυρισμοί σχετικά με τα οφέλη για την υγεία που συνδέονται με την κατανάλωση ροζ αλατιού. Αυτά περιλαμβάνουν τα εξής:
Είναι πλούσιο σε μεταλλικά στοιχεία
Ορισμένες πηγές λένε ότι το ροζ αλάτι Ιμαλαΐων περιέχει έως και 84 διαφορετικά ιχνοστοιχεία. Καθώς όμως περιέχει μέχρι και 98% χλωριούχο νάτριο, αυτό σημαίνει ότι περίπου το 2% αποτελείται από αυτά τα διάφορα ιχνοστοιχεία. Δεδομένων των σχετικά περιορισμένων ποσοτήτων κατανάλωσης αλατιού και της ύπαρξης μικρών ποσοτήτων αυτών των μετάλλων στο αλάτι, είναι μάλλον απίθανο να δούμε κάποιο μετρήσιμο όφελος στην υγεία μας.
Περιέχει λιγότερο νάτριο
Πολλοί άνθρωποι προτιμούν το αλάτι Ιμαλαΐων από το επιτραπέζιο, διότι πιστεύουν ότι περιέχει λιγότερο νάτριο. Ωστόσο, και τα δύο είναι συγκρίσιμα όσον αφορά την περιεκτικότητα σε χλωριούχο νάτριο, σε ποσοστό περίπου 98%. Δεδομένου ότι το ροζ αλάτι βρίσκεται συχνά σε κρυστάλλους μεγαλύτερου μεγέθους από το επιτραπέζιο αλάτι, περιέχει λιγότερο νάτριο ανά κουταλάκι του γλυκού. Έχει επίσης πιο έντονη γεύση από το επιτραπέζιο αλάτι, που σημαίνει ότι χρειάζεται λιγότερη ποσότητα για να έχουμε το ίδιο αποτέλεσμα στη γεύση.
Ωστόσο, το ροζ αλάτι είναι επίσης διαθέσιμο και σε μικρότερο μέγεθος κρυστάλλων, συγκρίσιμο με το συνηθισμένο επιτραπέζιο αλάτι, κι αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν χρησιμοποιείται ως καρύκευμα στο φαγητό και στον υπολογισμό της πρόσληψης νατρίου. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία ισχυρίζεται ότι πάνω από το 75% της πρόσληψης νατρίου προέρχεται από το αλάτι που υπάρχει ήδη στα επεξεργασμένα και τα παρασκευασμένα τρόφιμα και όχι από αυτό που βάζουμε στο τραπέζι μας. Άρα, σε κάθε περίπτωση, εάν χρησιμοποιείτε ροζ αλάτι ιμαλαΐων, επιλέξτε το χοντροκομένο για λιγότερη πρόσληψη νατρίου.
Είναι πιο φυσικό είδος αλατιού
Ένα άλλο υποτιθέμενο όφελος του ροζ αλατιού Ιμαλαΐων είναι ότι είναι πιο φυσικό από το επιτραπέζιο, ένας ισχυρισμός που φαίνεται ότι περιέχει κάποια αλήθεια.
Το επιτραπέζιο αλάτι συνήθως περνά σε μεγάλο βαθμό από επεξεργασία και αναμιγνύεται με ουσίες που εμποδίζουν τη στερεοποίησή του, όπως το αργιλοπυριτικό νάτριο ή το ανθρακικό μαγνήσιο, για την αποφυγή σβολιάσματος. Το αλάτι Ιμαλαΐων είναι λιγότερο επεξεργασμένο και συνήθως δεν περιέχει πρόσθετα.
Ενισχύει την ενυδάτωση
Η προσθήκη μιας πρέζας ροζ αλατιού στο γεύμα ή το ποτό πιστεύεται ότι βοηθά το σώμα να βελτιστοποιήσει την ισορροπία των υγρών, αποτρέποντας έτσι την αφυδάτωση. Είναι αλήθεια ότι το νάτριο είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της σωστής ισορροπίας υγρών στο σώμα, αν και αυτό ισχύει για το νάτριο από άλλες πηγές και όχι μόνο από το ροζ αλάτι Ιμαλαΐων.
Τι πρέπει να προσέξετε εάν χρησιμοποιείτε το ροζ αλάτι ιμαλαΐων
Αν χρησιμοποιείτε ροζ αλάτι Ιμαλαΐων, θα πρέπει να λάβετε υπόψη τα παρακάτω:
Πρόσληψη ιωδίου
Το ιώδιο είναι ένα μεταλλικό στοιχείο που το σώμα χρειάζεται προκειμένου να διατηρηθεί η σωστή λειτουργία του θυρεοειδούς και του μεταβολισμού των κυττάρων. Μεταξύ άλλων, περιέχεται σε ψάρια, φύκια, γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά.
Το ιωδιωμένο αλάτι είναι μια άλλη συνηθισμένη πηγή αυτού του ιχνοστοιχείου. Περίπου το 75% των νοικοκυριών στις ΗΠΑ χρησιμοποιεί ιωδιούχο αλάτι, το οποίο εισήχθη για πρώτη φορά στις ΗΠΑ το 1924 σε μια προσπάθεια να μειωθούν τα περιστατικά της βρογχοκήλης, πάθηση που αποτελεί ένδειξη ανεπάρκειας ιωδίου.
Αν και το ροζ αλάτι Ιμαλαΐων μπορεί φυσικά να περιέχει μια ποσότητα ιωδίου, πιθανότατα περιέχει λιγότερο ιώδιο από το ιωδιούχο αλάτι. Επομένως, όσοι πάσχουν από έλλειψη ιωδίου ή υπάρχει κίνδυνος ανεπάρκειας, ίσως χρειαστεί να αναζητήσουν άλλες πηγές ιωδίου αν χρησιμοποιούν ροζ αλάτι.
Πρόσληψη νατρίου
Αν και το νάτριο είναι απαραίτητο στη ζωή μας, η υπερβολική ποσότητα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, επομένως είναι σημαντικό να προσέχετε την πρόσληψη οποιουδήποτε τύπου αλατιού. Ενώ το νάτριο είναι απαραίτητο σε μικρές ποσότητες, η μεγάλη ποσότητα μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία.
Οι άνθρωποι που έχουν πρόβλημα στα νεφρά, την καρδιά ή το συκώτι ή άτομα που κάνουν διατροφή με περιορισμένο νάτριο πρέπει να προσέχουν την πρόσληψη νατρίου και να περιορίζουν τη χρήση όλων των ειδών αλατιού, συμπεριλαμβανομένου και του ροζ αλατιού Ιμαλαΐων.
Ακόμα και τα άτομα που έχουν γενικά καλή υγεία πρέπει να παρακολουθούν την πρόσληψη νατρίου. Μια αναφορά του 2016 από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) αναφέρει ότι πάνω από το 90% των παιδιών και το 89% των ενηλίκων καταναλώνουν περισσότερο νάτριο από τη συνιστώμενη δοσολογία.
Μεγάλη ποσότητα νατρίου
Για το 2015-2020, οι διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές στους Αμερικανούς συνιστούν να καταναλώνουν ημερησίως λιγότερο από 2.300 χιλιοστόγραμμα νατρίου. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 1 κουταλάκι του γλυκού από το συνηθισμένο επιτραπέζιο αλάτι. Οι περισσότεροι άνθρωποι καταναλώνουν πολύ μεγαλύτερη ποσότητα από αυτή.
Όταν λαμβάνουμε περισσότερο νάτριο απ’ όσο χρειάζεται, τα νεφρά προσπαθούν να απομακρύνουν το περισσευούμενο αποβάλλοντάς το μέσω των ούρων. Αν τα νεφρά δεν καταφέρουν να απομακρύνουν αρκετό νάτριο, αυτό αρχίζει να συσσωρεύεται στο υγρό ανάμεσα στα κύτταρα, το οποίο είναι γνωστό ως μεσοκυττάριο υγρό. Αυτό προκαλεί την αύξηση τόσο του όγκου του νερού όσο και του όγκου του αίματος, επιβαρύνοντας την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία.
Η υψηλή πρόσληψη νατρίου έχει συνδεθεί με ορισμένα σοβαρά προβλήματα υγείας, οπως:
– Υψηλή αρτηριακή πίεση
– Καρδιαγγειακές παθήσεις
– Εγκεφαλικά επεισόδια
– Ηπατική βλάβη
– Οστεοπόρωση
– Νεφρική νόσος
Το αλάτι σε υπερβολικές ποσότητες μπορεί ακόμη και να συμβάλλει στην εμφάνιση αυτοάνοσων νοσημάτων, καθώς υπερδιεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα. Στα αυτοάνοσα νοσήματα περιλαμβάνονται η σκλήρυνση κατά πλάκας,η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο λύκος και η ψωρίαση.
Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2015 αναφέρει άμεση σχέση ανάμεσα στην πρόσληψη αλατιού και την παχυσαρκία, με την αύξηση της πρόσληψης αλατιού κατά 1 γραμμάριο την ημέρα να συνδέεται με αύξηση κατά 25% του κινδύνου παχυσαρκίας τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά. Αυτή η αύξηση του κινδύνου είναι ανεξάρτητη από την ποσότητα των αναψυκτικών που καταναλώνονται ή τη συνολική πρόσληψη θερμίδων.
Συμπέρασμα
Προς το παρόν, δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να δείχνουν ότι το ροζ αλάτι Ιμαλαΐων προσφέρει αξιοσημείωτα περισσότερα οφέλη στην υγεία από το συνηθισμένο επιτραπέζιο αλάτι.
Παρ’ όλο που το ροζ αλάτι περιέχει διάφορα μεταλλικά στοιχεία, οι ποσότητες είναι τόσο μικρές που είναι απίθανο να προσφέρουν αξιοσημείωτα οφέλη στην υγεία. Επίσης, περιέχει λιγότερο ιώδιο από το ιωδιούχο επιτραπέζιο αλάτι, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας σε όσους δεν λαμβάνουν αρκετό ιώδιο από άλλες πηγές.
Η αντικατάσταση του επιτραπέζιου αλατιού με κρυστάλλους ροζ αλατιού Ιμαλαΐων μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της πρόσληψης νατρίου, αλλά, όπως και οποιοδήποτε άλλο αλάτι, πρέπει να το καταναλώνετε με μέτρο.
Τέλος, σε κάθε περίπτωση, το αλάτι ιμαλαΐων αποτελεί μια πιο φυσική επιλογή διότι έχει υποστεί πολύ λιγότερη επεξεργασία από το επιτραπέζιο αλάτι. Το ίδιο όμως και το ανεπεξέργαστο θαλασσινό αλάτι.